STANOWISKO DEPARTAMENTU PRAWNEGO

GŁÓWNEGO INSPEKTORATU PRACY

Z 29 SIERPNIA 2014 R.

W SPRAWIE WYKŁADNI PRZEPISÓW USTAWY Z 29 SIERPNIA 1997 R.

O REHABILITACJI ZAWODOWEJ I SPOŁECZNEJ ORAZ WYNAGRADZANIU OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

DOTYCZĄCYCH WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH

(GNP-306-023-102-1/14)

– ODPOWIEDŹ NA ZAPYTANIE POLSKIEJ ORGANIZACJI PRACODAWCÓW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy [z dnia 29 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz wynagradzaniu osób niepełnosprawnych] czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo, zaś w przypadku osoby niepełnosprawnej zaliczanej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności jej czas pracy nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy powyższych przepisów nie stosuje się gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę.

Stosowanie norm czasu pracy, o których mowa w przywołanym art. 15 nie powoduje obniżenia wysokości wynagrodzenia, wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości. Godzinowe stawki wynagrodzenia zasadniczego, odpowiadające osobistemu zaszeregowaniu lub zaszeregowaniu wykonywanej pracy, przy przejściu na normy czasu pracy, o których mowa w art. 15 ulegają podwyższeniu w stosunku, w jakim pozostaje dotychczasowy wymiar pracy do tych norm (art. 18 ustawy).

Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, iż intencją ustawodawcy było niedopuszczenie do sytuacji, w której objęcie osób niepełnosprawnych szczególną ochroną w zakresie czasu pracy prowadziłoby do ich pokrzywdzenia w zakresie wynagrodzenia. Ratio legis przywołanych regulacji jest dostosowanie norm czasu pracy osób niepełnosprawnych do ich psychofizycznych możliwości, poprzez sztywne ukształtowanie/skrócenie norm czasu pracy, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokości wynagrodzenia. Dyspozycja art. 18 ustawy znajduje zastosowanie wyłącznie w sytuacji przejścia z norm powszechnie obowiązujących na normy szczególne przewidziane w art. 15 ustawy, gdy wskutek redukcji czasu pracy dochodziłoby do obniżenia pensji pracownika.

Reasumując, obowiązek podwyższenia godzinowej stawki wynagrodzenia zasadniczego, o którym mowa w art. 18 ustawy, aktualizuje się jedynie w przypadku zastosowania szczególnych norm czasu pracy z art. 18 ustawy, nie zaś w sytuacji odwrotnej (przejścia z norm szczególnych na ogólne).